Islami erdhi në Kosovë e Ballkan, përpara otomanëve

Islami erdhi në Kosovë e Ballkan, përpara otomanëve



Nga Gulay Krasnic – Kuzey News Agency
Ndërkohë që shumëkush mendon se historia e Islamit në Ballkan filloi me zgjerimin ottoman në rajon, e vërteta është se hapat e para myslimane në Europën Lindore janë më të hershme. Shekuj më parë, Selxhukët, një tjetër komunitet turko-mysliman mbërriti në Ballkan dhe patën ndikim në përhapjen e Islamit. Trashëgimia e tyre mund të gjendet sot në krahinën Gora të Kosovës, ku varri i një dervishi të njohur mysliman Sarë Salltuk ndodhet afër një xhamie të ndërtuar nga Selxhukët përpara 725 vitesh.
Të strukur ndërmjet Shqipërisë dhe Maqedonisë, objektet dhe gërmadhat të zbuluara në fshatrat Plava dhe Mlika në Gora, i përkasin periudhës së Selxhukëve.
Varri i gjendur besohet se i përket një prej studjuesve më të famshëm të Islamit, në shekullin e 13, Dervish Sarë Salltuk në fshatin Plava. Në komunitetete myslimane, njerëzit e quajnë për nder nëse varri i një udhëheqësi të respektuar fetar ndodhet afër vendbanimit të tyre. Por për shkak të dëshirës për ta pasur vare të tilla ka sjellë që shumë njerëz të njohur të kenë disa varre që pretendojnë të jenë të tyrit. Nuk bën përjashtim as Sarë Salltuk që ka jetuar në ato anë dhe ka të paktën shtatë varre, për të pretendohet se janë varri i vërtetë i tij në Kosovë.
Ndonëse Europa sot po qendron duarkryq përballë dhunimeve të tmerrshme të të drejtave të njeriut të miliona njerëzve që sot po braktisin shtëpitë e tyre në Siri, kjo nuk është hera e parë që njerëzit nga Lindja e Mesme emigrojnë. Në shekullin e 13, turqit që jetonin në Siri erdhën në Ballkan dhe disa prej tyre u vendosën në fshatin Mlika. Xhamia e tyre, e quajtur Haxhi Hysein besohet se është ndërtuar nga këto komunitetet turkçe që ishin pjesë e fiseve selxhuke. Gati 11 vite përpara pushtimit të otomanëve, xhamia e vitit 1289 ofron një provë konkrete që tregon praninë e myslimanëve në Ballkan. Xhamia u restaurua në vitin 1822 nga Ahmed Aga.
Një tjetër pjesë e rëndësishme e Goras është Restelica, ku ndodhet një lagje e gjuajtur Halepli, emri me të cilët thirreshin emigrantët turq që erdhën në Kosovë nga qyteti sirian i Alepos. (r.a.)