Moti i ftohtë,shkak per gjyqet ndaj shtrigave?

Moti i ftohtë,shkak per gjyqet ndaj shtrigave?


[You must be registered and logged in to see this image.]

Të dhënat historike tregojnë se, në mbarë botën, magjistaret u denuan më shpesh gjatë periudhave të ftohta, ndoshta për shkak se njerëzit shkonin per kokë turku për t'u fajësuar për dështimet e kulturave bujqesore dhe per vështirësitë e përgjithshme ekonomike. Hartuesit e modelit, studiuesit argumentojnë se moti i ftohtë mund të ketë nxitur gjykimet famëkeqe te magjistareve te Salemit në vitin 1692.

Teoria u perpilua së pari nga ekonomisti Emily Oster në Universitetin e Harvardit,i cili ne tezën e tij të tetëve vjeteve më parë, thotë se epoka më aktive e gjyqeve ndaj magjistareve në Evropë përkoi me temperaturat mesatare me te ulta te nje periudhe një 400 vjeçare,e njohur për klimatologet si "periudha e shkurter e akullit".Emily Oster, tani një profesor i ekonomisë në Universitetin e Çikagos, tregoi se si ndryshimet e klimes nga viti në vit gjatë kësaj periudhe të ftohtë, temperaturat më të ulëta lidhen me një numër më të larte të akuzave ndaj magjistareve.

Korrelacioni nuk mund të jetë i habitshem, argumenton Oster, në dritën e dëshmive te asaj periudhe: mbasi papa dhe dijetarët besonin se shtrigat kanë qenë të aftë për kontrollin e motit, dhe për këtë arsye,kanë ndikuar në prodhimin e ushqimit.

Gjyqet ndaj shtrigave dhe magjistareve ekstreme,u bene ne periudhem me të ftohtë, që zgjati nga viti 1680 deri ne vitin 1730 - një nga segmentet tipike kohor te periudhës se shkurter te akullit. Nocioni që moti mund të ketë nxitur ato gjykime është duke u ringjallur ne Salem State University,nga Ted Baker, historiani per fëmijë,i cili në librin e tij të ardhshëm ", A Storm of Witchcraft" (Oxford University Press, 2013) e trajton kete fenomen. Duke u bazuar në tezën Oster-së, Baker ka gjetur gjurmë në ditare dhe ne predikime që sugjerojnë se një dimër i ashpër ne New England me të vërtetë mund të ketë vendosur bazat për akuzat e magjisë.

Sipas News Salem, çelësi është një dokument që përmend një lojtar kyç në dramën e Salemit, Rev Samuel Parris, të cilit vajza Betty, ishte e para që ui sëmurë në dimrin e vitit 1691-1692 për shkak të magjisë se supozuar. Në këtë dokument,Rev Parris ka argumentuar mbi furnizimin ne famullinë e tij me dru", thote Baker. Një mungesë me lende djegese do të kishte sjelle ne shtëpi mjaft mjerim per personelin.

Psikologjia padyshim ka luajtur një rol të rëndësishëm në ngjarjet e Salemit, vajzat e reja që u akuzuan per aplikim te magjisë kanë qenë duke vuajtur nga një gjendje e çuditshme psikologjike,e njohur si histeri masive. Megjithatë, teoria e re sugjeron se histeria mund të jetë shkaktuar nga kushtet e vështira ekonomike. "Gjyqet ndaj magjistareve sugjerojnë se kur ngjarjet dhe rrethanat që konsiderohen se mund të jenë me natyre psikologjike apo kulturore, motivet kryesore themelore mund të jenë të lidhura ngushtë me rrethanat ekonomike," shkruan Emily Oster.

Moti,si model shkaktar mund të jetë shkas për akuza magjistaresh në shumë pjesë të Afrikës, ku vrasjet e magjistareve vazhdojnë. Sipas një analize të vitit 2003 nga ekonomisti i Berkeleyt,Miguel Edward, reshjet ekstreme, qoftë me shumë ose më pak - përkon me një rritje të konsiderueshme të numrit të vrasjeve te magjistarve në Tanzani. Viktima e fundit është kryesisht gruaja më e vjetër në një familje,e vrarë nga familja e saj,per aplikim magjie.


[You must be registered and logged in to see this link.]