A mund ta shikoni deri në fund këtë iluzion optik? (Foto/Video)

A mund ta shikoni deri në fund këtë iluzion optik? (Foto/Video)

Ka një seri të madhe të iluzioneve optike që bën objektet të paraqiten si një labirint, të ndryshojnë ngjyrë dhe të lëvizin në mënyrën e tyre – por ky mund të jetë më i fuqishmi prej tyre

Video e cila krijon atë çfarë dimë si një lëvizje pas efekteve (MAE) dhe është një fenomen që quhet “iluzion i ujëvarës” pasi që është krijuar nga ujëvara Foyers në Skoci më 1834.
Kjo shkakton që qelizat në tru të bëhen të ndjeshme për drejtimin dhe lëvizjen si në rrotë, e cila më pastaj aktivizon qelizat që i përgjigjen drejtimit të kundërt.
Kjo bën që objekti e palëvizshme të paraqiten sikurse lëvizin.
Iluzioni në vetvete nuk është i ri. Është parë për herë të parë në tekstet e grekëve, edhe pse origjina e tij mund të debatohet.
Shumica e shkencëtarëve pajtohen që i pari që e ka përmendur iluzionin vizual është Aristoteli në veprën e tij Parva Naturalia, por lëvizja e spirales se për herë të parë është paraqitur nga Lucretius në poezinë e tij De Rerum Natura.
Përshkrimi i parë i qartë i një lëvizje me efekt të mëpastajmë është paraqitur nga Jan Evangelista Purkyne më 1820, i cili e kishte vërejtur atë pasi kishte parë një paradë kavalerie.
Robert Addams mandej vëzhgojë dhe i raportojë efektet e tjerë më 1834 derisa kishte parë ujëvarën e Foyers në Skoci. Ky demonstrim ishte krijuar nga një pamje e tij të ujëvarës Foyers.
Addams kishte vërejtur që efekti mund të shikohet kur fillon ta shikoni ngulazi ujëvarën dhe pa ndërprerë.
Versione të spirales mandej janë përdorur edhe në vitin 1849 nga fizikani belg, Joseph Plateau.
Në një video mund të shikoni unazat e jashtme që lëvizin në drejtim të kundër të akrepave të orës.
Forma e pesë pikave të unazës që lëvizin në drejtim të akrepave të orës, derisa shkronjat paraqiten në qendër.
Po ashtu ka edhe një tjetër qark spiral rreth shkronjave.
Efekti pas lëvizjes (MAE) mund të shpjegohet më ndryshimin vizual të neuroneve që i përgjigjen mënyrës së zakonshme të lëvizjes si pjesë brenda një imazhi.
Në tru, ka qeliza që preferojnë të përgjigjen ndryshe ndaj këtij drejtimi dhe si provë u drejtuar nga imazhi apo stimuli.

Për shembull, ka qeliza në tru që janë të ndjeshme ndaj lëvizjes në drejtim të akrepave të orës, por ka po ashtu qeliza të ndjeshme që e perceptojnë lëvizjen në drejtim të kundër.
Kur nuk ka asnjë lëvizje brenda imazhit, këto qeliza afërsisht prodhojnë të njëjtën përgjigje.
Por në rastin e një iluzioni të thjesht MAE, derisa rrathët rrotullohen në anën e akrepave të orës, qelizat janë të ndjeshme tek ky drejtim duke përdorur energjinë e cila lodhet.
Kur rrotullimi ndalon, qelizat e ndjeshme duket se marrin drejtimin kundër të akrepave të orës ku bëhen aktive – në përpjekje për ta kthyer baraspeshën.
Kjo shkakton madje edhe një gjëra të palëvizshme që shikohen sikurse po lëvizin në anën e kundërt, apo në anën e kundër të akrepave të orës së paku për një kohë të shkurtër.
Sa më shumë që zgjat rrotullimi, aq më shumë do të lodhen qelizat e trurit, dhe edhe më shumë qelizat e kundërta do të aktivizohen duke u përpjekur që të rregullojnë jo baraspeshën e energjisë.
Në këtë rast, në videon e paraqitur, të shkarkuar nga Forumi Shkencor, duke u fokusuar në atë që shkaktojnë shkronjat në qeliza që të rrinë në melodi me lëvizjen.

Lëvizjet e ndryshme në klip shkaktojnë lodhjen e qelizave në shpejtësi të ndryshme dhe gjatësia e klipit krijon një iluzion që shkakton atë që objektet ne na duket se lëvizin në anën e kundërt.
Kjo shpjegon se pse efekti mund të zgjat për kohë të duhur. Video vjen me një paralajmërim që mund të këtë efekt për “disa sekonda” edhe tek ne, por kjo mund të zgjas edhe më shumë.
Mendohet që ngjyra e palëvizshme të bardh dhe të zeza të quajtur “pas imazhe” krijojnë në qelizat nervore dhe ndikojnë në retinë.
Kjo do të thotë që pas imazhet nuk transferohen nga një sy tek tjetri.
Mirëpo, hulumtimi në majmun tregon që neuronët që i përgjigjen një lëvizje vizuale dhe drejtimi ndodhin në kortekstin fillestar vizual.
Ky sugjerim që lëvizja ka një efekt të pasme është kortikal dhe jo retinal, si pasojë e procesit.
Një tjetër iluzion i njëjtë që përdorë drejtimin e qelizave quhet “Ndryshim i Rrotullimit”.
Triku ka origjinë që është prezantuar në konference e “Society for Neuroscience” më 2008 dhe është aq e famshme saqë, neurologët, psikologët dhe filozofët e kanë studiuar pse ndodh ky “ndryshim” vizual në këto vite.
Kemi dy burime të lëvizjeve vizuale që prezantojnë një iluzion.
Kjo përfshin edhe rrathët vetvetiu, shiritat brenda çdo rrethi – e njohur që çfarë quhet lëvizje e “parë: dhe “rregull i dytë”.
Shiritat e bardhë dhe të zi në klip lëvizin rreth një aksi dhe këto lëvizje sillen rreth një pike qendrore.
Shirat nga ana e dorës së djathtë, apo të kuqtë, lëvizin në drejtimin e njëjtë si të kripit, por në anën e djathtë, apo anën e verdhë, ana e shiritit lëviz në anën e lundër.
Duke shikuar në unazën e rrethit, truri i jonë e vëren lëvizjen e këtyre rrathëve, por jo shiritat dhe si rezultatet për të qarqet lëvizin në drejtim të kundër të akrepave të orës.
Në këtë shembull, shiritat paraqiten me tepër të rrahura sesa në lëvizje.
Megjithatë, kur ju e shikoni në unazë në vizionin periferik, truri e paraqet lëvizjen e shiritave brenda rrathëve, kurse rrethi paraqitet duke lëvizur në të njëjtin drejtim si shiritat, apo në drejtim të akrepave të orës.